در دنیای پر از تکنولوژی امروزی، استفاده از شبکه‌های ارتباطی از جمله اساسی‌ترین عناصر برای انتقال اطلاعات و ارتباطات در تمامی ابعاد جامعه و صنایع مختلف محسوب می‌شود. برای تضمین عملکرد صحیح و امنیت این شبکه‌ها، نیاز به استفاده از استانداردهای مشخص و جامعی وجود دارد. در دهه‌های اخیر، افزایش نمایی تعداد دستگاه‌ها و اشیاء متصل به اینترنت، استفاده از نسخه قدیمی استاندارد IPv4 (آدرس‌دهی آینده به طریق اینترنت) را به یک مسئله‌ی فوری تبدیل کرده است. به عبارت دیگر، تعداد محدودی آدرس IPv4 در حال تمام شدن بوده و این مسئله نگرانی‌هایی از جمله اشغال آدرس‌های آینده و کاهش توانایی ارتباطات جهانی را به وجود آورده است. در این مفهوم، استاندارد IPv6 به عنوان یک جواب به این مسئله بروز می‌آید. IPv6 یک نسخه بهبود یافته از استاندارد IPv4 است که تعداد آدرس‌های ممکن برای دستگاه‌ها را به صورت عظیمی افزایش داده است. به عبارت ساده‌تر، IPv6 به دستگاه‌ها اجازه می‌دهد تا به سادگی و بدون نگرانی از تمام شدن آدرس‌ها به اینترنت متصل شوند. این استاندارد با ارتقاء امنیت، بهینه‌سازی عملکرد، و پشتیبانی از اشیاء هوشمند، به یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌های شبکه در دنیای مدرن تبدیل شده است. در این مطلب می‌خواهیم که اهمیت استفاده از استاندارد IPv6 را به زبان ساده بیان کنیم، پس با ما در پایه‌ریزان فناوری هوشمند همراه باشید.
استاندارد IPv6 به چه منظور می‌باشد؟
استاندارد IPv6 یا Internet Protocol version 6 یک نسخه ارتقاء‌یافته از استاندارد IPv4 (Internet Protocol version 4) است که در اینترنت به منظور ارتباطات داده‌ها و دستگاه‌ها استفاده می‌شود. IPv6 اصولاً یک پروتکل ارتباطی است که به دستگاه‌ها و کامپیوترها اجازه می‌دهد تا به صورت یکتا و منحصر به فرد در شبکه‌های مبتنی بر اینترنت تعیین شوند و از آدرس‌دهی IP برای ارتباط با یکدیگر استفاده کنند. IPv6 از زمان ارائه اولیه در دهه 1990 توسط IETF (Internet Engineering Task Force) توسعه یافته است، اما به دلیل نیاز به زمان برای انتقال از IPv4 به IPv6 و تطابق کاربران و شبکه‌ها با استاندارد IPv6، مراحل تدریجی را طی کرده است. بیشترین توجه به استاندارد IPv4 پس از اشغال آدرس‌های IPv4 و تمامی شدن ظرفیت آنها به ویژه در دهه‌های اخیر شده است. تمام آدرس‌های IPv4 اختصاص داده شده و این به معنای نیاز به یک راه حل جایگزین بوده است. استاندارد IPv4 با افزایش اندازه آدرس‌های IP از 32 بیت در IPv4 به 128 بیت در IPv6، تعداد آدرس‌های ممکن را به صورت عظیمی افزایش داده و به مدیران شبکه این امکان را می‌دهد که به راحتی تمام دستگاه‌ها و اشیاء متصل به اینترنت را با آدرس‌دهی یکتا پوشش دهند. از آن زمان تلاش‌های فراوانی برای ترویج و اجرای IPv6 در سرتاسر جهان صورت گرفته و استاندارد IPv6 در حال تدریجی جایگزینی استاندارد IPv4 می‌شود. این تغییر بهبود امنیت و عملکرد شبکه‌ها را فراهم می‌کند و از اشغال آدرس‌ها جلوگیری می‌کند تا اینترنت به صورت پایدار در آینده ادامه یابد.
استاندارد IPv6
معرفی انواع آدرس‌های IPv6
آدرس‌های IPv6 به شکل‌های مختلفی وجود دارند که به منظور تعیین مکان و شبکه‌های مختلف در اینترنت استفاده می‌شوند. آدرس‌های IPv6 به صورت 128 بیتی و در هشت گروه از هشت بایت نمایش داده می‌شوند. برای توضیح بهتر، نوع‌های مهم آدرس‌های IPv6 را معرفی خواهیم کرد:
1. Global Unicast Address (آدرس گلوبال یونیکست):
این نوع آدرس برای دسترسی به دستگاه‌ها در شبکه اینترنت عمومی استفاده می‌شود. این آدرس‌ها با پیشوند‌های مختلفی مانند 2000::/3 شروع می‌شوند. همچنین، آدرس‌های Global Unicast به صورت یکتا در دنیا هستند و از کیفیت دسته‌بندی‌شده‌ای برخوردارند.
2. Unicast Address (آدرس یونیکست):
در این بخش، یک نود برای شناسای رابط در شبکه استفاده می‌شود.
به طور کلی، Unicast address به صورت انحصاری در اختیار یک رابط موجود در دستگاه دارای IPv6 قرار می‌گیرد و هر بسته داده ای که به یک آدرس Unicast ارسال می‌شود، توسط رابطی که به آن آدرس اختصاص داده شده است، دریافت می‌شود.
3. Anycast Address (آدرس انیکست):
آدرس‌های Anycast به یک گروه از دستگاه‌ها اختصاص می‌یابند که همه در یک منطقه جغرافیایی یا شبکه فیزیکی واحد قرار دارند. البته در این روش، ارسال داده به آدرس Anycast به دستگاهی از میان دستگاه‌های گروهی که نزدیکترین پاسخ را دارند، ارسال می‌شود. این نوع آدرس برای بهینه‌سازی توزیع بار و بهبود عملکرد شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. Multicast Address (آدرس مولتی‌کست):
آدرس‌های Multicast به یک گروه از دستگاه‌ها اختصاص می‌یابند که به طور همزمان پیام‌های یکسانی را دریافت می‌کنند. این نوع آدرس به تبادل داده‌ها در گروه‌هایی مانند تلویزیون اینترنتی، ویدئوهای پخش زنده، و تکنولوژی‌های چت گروهی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
5. Link-Local Address (آدرس محلی محیطی):
آدرس‌های Link-Local به دستگاه‌ها در یک شبکه محلی (معمولاً یک شبکه فیزیکی خاص) اختصاص می‌یابند. این نوع آدرس برای ارتباطات و کارهای محلی در یک شبکه خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان آدرس‌های مخصوص به یک شبکه خاص تشخیص داده می‌شوند.
6. Unique Local Address (آدرس محلی منحصر به فرد):
آدرس‌های Unique Local به دستگاه‌ها در یک شبکه محلی اختصاص می‌یابند، اما به عکس آدرس‌های Link-Local که تنها در یک شبکه خاص معتبر هستند
انواع استاندارد IPv6
مزیت اصلی استفاده از استاندارد IPv6
همانطور که قبلا به آن اشاره کردیم، استاندارد IPv6 به عنوان یک پیشرفت عظیم در دنیای اینترنت و شبکه‌های کامپیوتری شناخته می‌شود که دارای مزایای زیادی می‌باشد. در ادامه چند نمونه از مزایای آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
1. تعداد IPهای بی‌نهایت:
یکی از مزایای اصلی IPv6 این است که تعداد آدرس‌های آی‌پی در آن بی‌نهایت است. این به معنی این است که دیگر نیازی به تخصیص IPهای آی‌پی به صورت محدود نیست و هر دستگاه و خدمتی می‌توانند آدرس‌های آی‌پی منحصر به فرد خود را داشته باشند.
2. پشتیبانی از تجهیزات مدرن :
استاندارد IPv6 به عنوان یک استاندارد نسل بعدی اینترنت از تجهیزات مدرن پشتیبانی می‌کند و امکان ارتقاء به فناوری‌ها و پروتکل‌های جدید را فراهم می‌کند. این امر به ارتقاء اینترنت اشیاء (IoT) و شبکه‌های 5G کمک می‌کند.
3. کارایی بهبود یافته:
IPv6 بهبود‌های مهمی در عملکرد شبکه ایجاد کرده است. این اصلاحات شامل کاهش تأخیر، افزایش سرعت انتقال داده‌ها و افزایش کیفیت خدمات (QoS) می‌شود.
4. امنیت افزایش یافته:
IPv6 از رمزنگاری بهبود یافته‌تری نسبت به IPv4 پشتیبانی می‌کند. همچنین، پروتکل IPsec به عنوان یک قسمت اجباری از IPv6 در نظر گرفته می‌شود که به تأمین امنیت ارتباطات شبکه کمک می‌کند.
5. کاهش هزینه‌ها و پیچیدگی:
استفاده از استاندارد IPv6 می‌تواند هزینه‌های مرتبط با تخصیص و مدیریت IPهای آی‌پی را کاهش دهد. همچنین، به دلیل تعامل آسان‌تر و کاهش پیچیدگی، ادارات و شرکت‌ها می‌توانند هزینه‌های مدیریت شبکه را کاهش دهند.
7. پشتیبانی از انتقال بسته‌های IPv4:
IPv6 دارای مکانیسم‌هایی است که به انتقال بسته‌های IPv4 درون شبکه‌های IPv6 کمک می‌کنند، که این انتقال تدریجی از IPv4 به IPv6 را آسان‌تر می‌کند.
