با رشد هرچه بیشتر شبکه‌های کامپیوتری، مدیریت بیشتر دستگاه‌ها از فیزیکی جداشده و از راه دور امکان پذیر خواهد بود. همانطور که در مقاله سرورها توضیح دادیم که می‌توانند برای ما چقدر اهمیت داشته باشند، از طرفی مدیریت کردن سرورها بحث جدای خواهد بود. مدیریت سرورها به چند طریق امکان پذیر می‌باشد که روش راه دور یکی از مهمترین وظایف مدیران شبکه و سیستم محسوب می‌شود و این کار به مدیران سیستم اجازه می‌دهد تا به سرورهای خود از هر جای دنیا دسترسی داشته باشند و به صورت امن دستورات مورد نیاز را به آن‌ها بدهند. برای این منظور، پروتکل SSH به عنوان یک پروتکل امنیتی برای ارتباطات رمزگذاری شده استفاده می‌شود. SSH به معنای پوسته امن است و در واقع یک پروتکل رمزنگاری شده برای ارتباطات شبکه است. با استفاده از SSH، مدیران می‌توانند به سرورهای خود از راه دور دسترسی داشته باشند و به صورت امن دستورات مورد نیاز را برای آن‌ها بدهند. قطعاً تمامی توضیحات مربوط به این پروتکل تنها به اینجا ختم نخواهد شد و با ما در پایه‌ریزان فناوری هوشمند تا انتهای این مقاله همراه باشید تا اهمیت آن را مورد بررسی قرار دهیم.
آشنایی با پروتکل SSH
تاریخچه پروتکل SSH برمی‌گردد به سال 1995 که توسط آقای Tatu Ylonen ابداع شده است. ایشان پروتکل SSH را به منظور رفع مشکلات امنیتی اتصال که در پروتکل‌های Telnet و rLogin دیده می‌شد، ارائه کردند که همچنان این پروتکل مورد استقبال قرار گرفته است. اگر بخواهیم تعریف کلی از آن بیان کنیم می‌توان گفت که؛ SSH مخفف Secure Shell یا Secure Socket Shell می‌باشد و یک پروتکل امنیتی است که برای مدیریت از راه دور سرورها و دستگاه‌ها استفاده می‌شود. این پروتکل به کاربران امکان دسترسی، کنترل و مدیریت سرورهای راه دور را از طریق اینترنت می‌دهد. با استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری، SSH این امکان را مهیا می‌سازد تا تمام ارتباطات به سرور و از سرور به کلاینت، به صورت رمزگذاری شده انجام شود. البته این پروتکل بیشتر برای اتصال به سرورهای لینوکسی استفاده شده و به واسطه همین می‌توان دسترسی مدیریت سرور را از راه دور و به صورت امن انجام داد. در واقع SSH یکی از ابزارهای ضروری برای ورود امن به سیستم های راه دور و رایج ترین راه برای دسترسی به سرورهای لینوکس از راه دور است.
معرفی پروتکل SSH
پروتکل SSH چگونه عمل می‌کند؟
برای شروع، کاربر از طریق یک نرم‌افزار مربوط به پروتکل SSH به سرور متصل شده و سپس، سرور یک کلید عمومی و خصوصی را با استفاده از الگوریتم رمزنگاری RSA یا DSA تولید می‌کند. کلید عمومی برای عملیات رمزنگاری داده‌ها استفاده می‌شود و به صورت عمومی در دسترس است، در حالی که کلید خصوصی فقط توسط صاحب آن کلید قابل دسترس است و برای رمزگذاری داده‌ها بکاربرده می‌شود. در کل، این پروتکل از یک مدل سرویس‌گیرنده-سرویس‌دهنده استفاده می‌کند و می‌تواند برای ایجاد تونل‌های امن برای سایر پروتکل‌های کاربردی، مانند اجرای جلسات گرافیکی X Window System از راه دور، استفاده شود. نکته مهم در این خصوص، می‌توان از SSH با شناسه کاربی و یک پسورد معمولی به عنوان اعتبار استفاده کرد. در هر صورت برای اتصال از راه دور باید از شناسه کاربری و رمز از پیش تعیین شده استفاده کرد.
تفاوت پروتکل SSH با پروتل Telnet چیست؟
SSH و Telnet هر دو برای اتصال به سرورها به کار می‌روند، اما تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند که یکدیگر را از هم مجزا می‌کند. در زیر تفاوت های اصلی بین SSH و Telnet را بررسی می کنیم:
تفاوت پروتکل SSH با پروتل Telnet
– امنیت: یکی از تفاوت های اصلی بین پروتکل SSH و Telnet، امنیت است. SSH یک پروتکل امن است که برای ارتباط با سرورها از رمزنگاری استفاده می کند. در مقابل، Telnet یک پروتکل نامشخص است و اطلاعات ارسال شده با آن به صورت روشن قابل مشاهده هستند.
– پشتیبانی از تابع TAB: در پروتکل SSH، می توانید از تابع TAB برای تکمیل خودکار دستورات استفاده کنید. در Telnet، این قابلیت وجود ندارد.
– پشتیبانی از فایل‌های بزرگ: SSH به راحتی فایل‌های بزرگ را پشتیبانی می کند، در حالی که Telnet ممکن است با مشکلاتی در این زمینه مواجه شود.
– پشتیبانی از اتصالات موازی: پروتکل SSH به راحتی اتصالات موازی را پشتیبانی می کند، در حالی که Telnet این قابلیت را ندارد.
راه‌های افزایش امنیت در پروتکل SSH
استفاده از کلید‌های بلند و پیچیده: برای افزایش امنیت در کار با SSH، بهتر است از کلید‌های بلند و پیچیده استفاده کنید. در واقع، طول کلید باید حداقل ۲۰۴ بیت باشد تا امنیت کافی را داشته باشید.
2. تغییر پورت SSH: تغییر پورت SSH از پورت پیشفرض ۲۲ به پورت دیگری، مانع از حملات خارجی و افزایش امنیت می‌شود.
3. فعال‌سازی تأیید هویت دو مرحله‌ای: فعال‌سازی تأیید هویت دو مرحله‌ای به امنیت شما کمک می‌کند. در واقع، به جای فقط وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، باید یک کد تأیید هویت را نیز وارد کنید.
4. محدود کردن دسترسی: برای افزایش امنیت در کار با SSH، بهتر است دسترسی به سیستم را محدود کنید. به عنوان مثال، می‌توانید دسترسی به کاربران خاص و یا از طریق IP خاص را محدود کنید.
5. استفاده از فایروال: استفاده از فایروال به شما کمک می‌کند تا دسترسی غیرمجاز به سیستم را محدود کنید و از حملات خارجی جلوگیری کنید.
6. بروزرسانی نرم‌افزار: بروزرسانی نرم‌افزار SSH به شما کمک می‌کند تا از آخرین نسخه نرم‌افزار استفاده کنید و از مشکلات امنیتی جدید جلوگیری کنید.
7. استفاده از VPN: استفاده از VPN به شما کمک می‌کند تا ارتباطات خود را رمزنگاری کنید و از حملات خارجی جلوگیری کنید.
معرفی نسخه‌های از پروتکل SSH
1- SSH-1
SSH-1 یک پروتکل امنیتی برای ارتباطات شبکه است که در سال ۱۹۹۵ توسط تحقیقاتی در شرکت Tatu Ylonen Oy توسعه داده شد. این پروتکل از الگوریتم رمزنگاری IDEA استفاده می‌کرد و برای احراز هویت، مبادله کلید Diffie-Hellman را به کار می‌برد. با این حال، SSH-1 با مشکلات امنیتی مواجه شد و در سال ۲۰۰۶ توسط SSH-2 جایگزین شد.
2- SSH-2
SSH-2 یک پروتکل امنیتی برای ارتباطات شبکه است که در سال ۱۹۹۷ توسط IETF (Internet Engineering Task Force) توسعه داده شد. این پروتکل از الگوریتم‌های رمزنگاری AES، 3DES، Blowfish و Twofish استفاده می‌کند و برای احراز هویت، مبادله کلید Diffie-Hellman و الگوریتم‌های RSA و DSA را به کار می‌برد. SSH-2 نسخه بهبود یافته SSH-1 است و با مشکلات امنیتی SSH-1 برخورد ندارد.
3- OpenSSH
OpenSSH یک پروژه نرم‌افزاری متن‌باز است که پروتکل SSH را پیاده‌سازی می‌کند. این پروژه در سال ۱۹۹۹ توسط OpenBSD توسعه داده شد و در حال حاضر به عنوان یکی از پروژه‌های نرم‌افزاری متن‌باز محبوب در جهان شناخته می‌شود. OpenSSH شامل سرویس‌های سرور SSH و کلاینت SSH است و برای اجرای دستورات از راه دور، انتقال فایل و مدیریت سیستم استفاده می‌شود. این پروژه از الگوریتم‌های رمزنگاری AES، Blowfish و Twofish استفاده می‌کند و برای احراز هویت، مبادله کلید Diffie-Hellman و الگوریتم‌های RSA و DSA را به کار می‌برد.
